Urbex – jak zacząć przygodę z miejską eksploracją?
Na czym polega urban exploration?
Urbex to dziś jedna z najczęściej wybieranych form spędzania czasu, którą wielu z nas poznało już w okresie nastoletnim. W końcu młode umysły naturalnie ciągnie do zapomnianych miejsc, niezależnie od tego, czy głównym celem jest znalezienie kryjówki z dala od tradycyjnego otoczenia, czy może chodzi wyłącznie o włóczenie się bez określonego celu. Gdy w grę wchodzi dodatkowo dokumentowanie takich wizyt w formie zdjęć lub nagrań wideo, a aktywność nabiera bardziej świadomego charakteru, można już powiedzieć, że jest to pełnoprawne urbex exploration.
Jak można w sposób formalny zdefiniować tę ciekawą aktywność, całkiem dobrze znaną większości osób? Termin urbex exploration, który można przetłumaczyć bezpośrednio jako miejska eksploracja, wywodzi się oczywiście z języka angielskiego. Urbex polega na odkrywaniu i zwiedzaniu trudno dostępnych i zazwyczaj opuszczonych miejsc należących do miejskiej przestrzeni. Często odwiedzanie wiąże się z dokumentacją wizyty, a niektórzy pasjonaci urbexu dzieją się reportażami ze swoich wypraw na stronie internetowej lub w formie vloga.
Choć opuszczone miejsca, przy minimalnym wysiłku, są dostępne dla niemal każdego z nas, tak naprawdę prawdziwy urbex wymaga przestrzegania określonych zasad etycznych, a także dobrego przygotowania, na co składają się między innymi sprawność fizyczna czy odpowiednie ubranie i wyposażenie (urbex equipment). W przeciwnym razie mamy do czynienia wyłącznie z zabawą, a nie świadomą i rzetelną eksploracją miejską. Brak przygotowania oznacza stosunkowo często narażanie się na niebezpieczeństwo.
Eksploracja miejska i jej cele
Dla niektórych miłośników urbexu odwiedzanie niedostępnych miejsc stanowi przyjemność samą w sobie i jednocześnie ciekawą formę spędzania wolnego czasu. Motywacje amatorów eksploracji miejskiej potrafią być dość zróżnicowane. Oczywiście poszczególne cele urbexu mogę pojawiać się jednocześnie. Dlaczego zazwyczaj ludzie decydują się na urbex exploration?
Najważniejsze cele miejskie eksploracji:
- Dokumentacja – większość uczestników urbexu, udając się do miejsc opuszczonych, decyduje się na dokumentowanie swoich wypraw. Niczym rasowi fotografowie i filmowcy zachowują wygląd obiektów na swoich urządzeniach, aby je utrwalić, zanim zostaną rozebrane, ulegną większemu zniszczeniu bądź zostaną zrewitalizowane.
- Poznawanie historii – urbex exploration często ma charakter poznawczy. Uczestnicy odwiedzają miejsca, których historię poznali z książek, reportaży i opowieści. W tym celu wizytują opuszczone miejsca w swoich w miastach lub w całej Polsce. Z wieloma tego typu obiektami wiążą się fascynujące historie.
- Kontemplacja – odwiedzane obiekty, budynki i pomieszczenia bywają źródłem zainteresowania uczestników urbexu przede wszystkim ze względu na ich estetykę. Dotyczy to między innymi osób zafascynowanych architekturą i urbanistyką.
- Przygoda i wyzwanie – utrudniony dostęp do miejsc opuszczonych stanowi dla wielu uczestników urbexu ważną motywację. Chodzi o wykorzystanie swojego sprytu, wytrenowania i wiedzy, które są potrzebne do osiągnięcia celu. Pokrewną motywację stanowi chęć przygody. Oglądanie zapomnianych miejsc jest w tym przypadku równie ważne jak samo przedostawanie się do nich.
- Wymiana doświadczeń – w ostatnich latach urbex exploration stały się trendem, który zyskał wielu zwolenników. Wykształciła się wokół niego społeczność, a uczestnicy bardzo chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami, zdjęciami i filmami związanymi z eksploatacją niedostępnych lub opuszczonych miejsc.
Jakie miejsca może obejmować miejska eksploracja?
Urbex exploration zazwyczaj dotyczy miejsc, do których wejście nie jest łatwe i które bardzo często są opuszczone od dłuższego czasu. Chociaż miejska eksploracja zgodnie z nazwą skupia się głównie na obszarach zurbanizowanych, niektóre obiekty znajdują się na odludziu.
Eksploracja może dotyczyć między innymi opuszczonych budynków mieszkalnych, obiektów przemysłowych, instytucji publicznych, a także infrastruktury transportowej, na przykład dawnych stacji kolejowych, wiaduktów i mostów. Specyficzną kategorię stanowią opuszczone obiekty militarne, zwłaszcza bunkry i schrony, które rzadko znajdują się w obrębie miasta.
Urbex exploration dotyczy obiektów turystycznych, takich jak parki rozrywki czy ośrodki wypoczynkowe, a także obiektów sakralnych i wiekowych ruin, które stanowią istotny punkt zainteresowania w tej dziedzinie.
Prawdopodobnie najmniej liczną kategorią obiektów są miejsca pokatastroficzne. Do takich zalicza się Czarnobyl, jednak wizyty w tym miejscu dla odmiany mają aktulanie charakter sformalizowanej turystyki.
Urbex a bezpieczeństwo
Opuszczone miejsca zdecydowanie nie należą do najbezpieczniejszych obiektów eksploracji. Zagrożenia można niekiedy napotkać na każdym kroku – od gwoździ rozsypanych w budynku, po elementy konstrukcyjne, w które stosunkowo łatwo uderzyć głową w nieznanym terenie i przy ograniczonym oświetleniu, po niezabezpieczone kondygnacje, grożące upadkiem z wysokości.
Miejska eksploracja może zakończyć się kontuzją, a nawet śmiercią. Sporadycznie zagrożeniem bywają osoby trzecie. Świadomy urbex polega na stosowaniu się do zasad bezpieczeństwa, odpowiedniej ochronie ciała i minimalizowaniu ryzyka. Jak podwyższyć poziom bezpieczeństwa w trakcie eksploracji miejsc opuszczonych?
Urbex – wskazówki dotyczące bezpieczeństwa
- Zawsze miej przy sobie naładowany telefon, aby w razie potrzeby móc bez przeszkód wezwać pomoc.
- Używaj latarki, dzięki której nawet przy niedostatku oświetlenia ocenisz ewentualne zagrożenia.
- Zachowaj gotowość do obrony, na przykład wyposażając się w gaz pieprzowy, bo w opuszczonych miejscach można spotkać osoby o nieuczciwych zamiarach i intencjach.
- Korzystaj ze sprzętu i odzieży, które zapewnią Ci ochronę adekwatną do warunków panujących w opuszczonym miejscu.
- Nie traktuj urbexu jako wyzwania za wszelką cenę i zachowaj gotowość do odpuszczenia, bo nadmierny optymizm prowadzi do zagrożeń.
- Nie dokonuj eksploracji miejskiej po spożyciu alkoholu.
- Jeśli w opuszczonym miejscu, do którego legalny dostęp jest kontrowersyjny lub niejasny napotkasz policję bądź ochronę, nie uciekaj i szczerze wyjaśnij cel swojej obecności, aby uniknąć problemów prawnych.
Urbex equipment, czyli co warto zabierać ze sobą w opuszczone miejsca?
Pamiętaj, by wybierając się na eksplorację miejską, zawsze zabrać ze sobą sprzęt dopasowany do warunków. Jednocześnie zostaw w domu to, czego na pewno nie będziesz potrzebować, bo poruszanie się po opuszczonych miejscach wymaga od eksploratorów swobody ruchu. Chociaż nie istnieje odrębna kategoria sprzętu, który można by określić urbex equipment, z łatwością można wymienić przedmioty i elementy wyposażenia taktycznego, które niemal zawsze przydadzą czy się do sprawnego działania w tym specyficznym terenie.
Oprócz wspomnianej latarki, a także naładowanego telefonu, eksploracja miejska bardzo często wymaga odpowiedniej odzieży. Wygodne i wytrzymałe buty ochronią Twoje stopy przed kontuzjami i skaleczeniami. Rękawice to oczywista ochrona dłoni przed ostrymi krawędziami i niebezpiecznymi substancjami. Koniecznie zabierz ze sobą wytrzymałą odzież. Postaw na ubrania z długim rękawem. Miłośnicy urbexu najczęściej wybierają odzież wojskową lub outdoorową, która jest wygodna, przystosowana do przenoszenia ze sobą niezbędnego sprzętu, a także spełnia kryteria dotyczące wytrzymałości i ochrony, w tym przed wilgocią.
Sprawdzona nawigacja GPS będzie bardzo przydatna w miejscach o dużej powierzchni. Zapas wody i przekąski są ważne w trakcie dłuższych wypadów. Nie zapomnij o podstawowych narzędziach, na przykład wojskowym nożu, scyzoryku multitool i sznurku. W niektórych miejscach możesz potrzebować dodatkowej ochrony, choćby preparatu odstraszającego owady lub maski przeciwpyłowej.
Etyka urbexu, czyli jak zachowywać się w trakcie zwiedzania miejscu opuszczonych?
Doświadczeni miłośnicy urbexu zawsze podchodzą z szacunkiem do odwiedzanych miejsc. Należy pamiętać, że niekiedy eksploracja stanowi mniej lub bardziej świadome naruszenie czyjejś własności. Prawidłowe podejście do urbexu najlepiej oddaje jego podstawowa zasada: „Zabieraj tylko zdjęcia, zostawiaj tylko ślady stóp”. To nie tylko kwestia etyki, ale także bezpieczeństwa – ingerowanie w strukturę obiektu może być niebezpieczne dla Ciebie i innych. Szacunek do miejsca to także szacunek do jego historii oraz ludzi, którzy byli z nim związani.
Jak zacząć urbex exploration?
Rozpoczęcie przygody z urban exploration jest obecnie bardzo ułatwione. Rozbudowana społeczność w postaci grup tematycznych i kanałów na YouTube oraz blogów zapewnia gotowe wskazówki. Gdy zadbasz już o odzież i inne elementy wyposażenia, wykonaj research interesujących obiektów w Twojej okolicy.
Zacznij od tych mniej spektakularnych – np. opuszczonych domów. Przed każdą eksploracją miejską dowiedz się jak najwięcej o odwiedzanym obiektem – zwłaszcza jego historii, stanie technicznym i ewentualnych zagrożeniach. Zawsze oceniaj potencjalne ryzyko przed rozpoczęciem wycieczki, a później już na miejscu. Rozpocznij swoją przygodę z urbexem w grupie – to zdecydowanie bezpieczniejsze rozwiązanie. Jeśli jednak planujesz samodzielną eksplorację, koniecznie poinformuj o tym bliskich i podaj im lokalizację, do której się wybierasz.
FAQ
Czy eksploracja miejska jest legalna?
Współczesny urbex częściowo znajduje się niejako w szarej strefie, jeśli chodzi o jego legalność. Większość obiektów ma swoich właścicieli, nawet jeśli długie lata ich niszczenia mogą na to nie wskazywać. W takim przypadku wizyta w opuszczonym miejscu z prawnego punktu widzenia oznacza w Polsce naruszenie miru domowego, a więc zdecydowanie jest niezgodna z prawem. Jeśli chodzi o obiekty publiczne, wstęp do wielu z nich jest zabroniony i lepiej nie łamać tego zakazu. Pamiętaj jednak, że rozsądnym wyjściem jest prośba o zgodę właściciela bądź zarządcy danego obiektu.
Jak znaleźć ciekawe miejsca do urbexu?
Najprostszą drogą do znalezienia odpowiedniego miejsca jest przeszukanie internetu, gdzie nie brakuje ciekawych propozycji. Niektórym miłośnikom tej aktywności ogromną frajdę sprawia samodzielne wyszukiwanie, na przykład poprzez analizę mapy, rozmowy z lokalnymi mieszkańcami lub dokładne poznawanie historii swojego miejsca zamieszkania.
Czy można publikować materiały z urbexu?
Publikowanie takich materiałów nie jest zabronione, zwłaszcza gdy wizyta jest całkowicie legalna. Zdecydowanie unikaj jednak dzieleniem się lokalizacją nieznanych szerzej miejsc, bo takie postępowanie pozwoli w prosty sposób dostać się do nich wandalom.
Zobacz podobne wpisy: